Leren is geen formule: zo vind je de juiste balans in je leerstrategie

4 min leestijd

Combineer de drie leervormen ervaringsleren, sociaal leren en formeel leren

Leren op de werkvloer is veel meer dan het volgen van een cursus, klassikale training of meedraaien in een project. Het draait om maatwerk – en daarmee om het vinden van de juiste mix van de leervormen ervaringsleren, sociaal leren en formeel leren. Maar wat komt er kijken bij deze leervormen, welke waarde hebben ze en waarom moet je sturen op samenhang en balans? Je leest het in deze blog.  

In het kort

Een effectieve leerstrategie vraagt om maatwerk en balans tussen ervaringsleren, sociaal leren en formeel leren. Het 70-20-10 model biedt houvast, maar vraagt om een moderne vertaling. Door leervormen slim te combineren ontstaat een wendbare leercultuur waarin mensen blijven groeien, leren van elkaar en hun kennis direct inzetten in de praktijk.


Waar komen de drie leervormen vandaag? 

De leervormen ervaringsleren, sociaal leren en formeel leren kennen we van het 70-20-10-leermodel. Dit model, bedacht op basis van onderzoek uit de jaren ’80, geeft inzicht in hoe mensen zich ontwikkelen in het werk. Kort samengevat: 70 procent van het leren gebeurt door ervaringsleren, 20 procent is sociaal leren en 10 procent is formeel leren. 

De wereld en de arbeidsmarkt zijn zo radicaal veranderd dat er steeds meer kritiek bestaat op het originele 70-20-10-leermodel. Een frisse blik is nodig. Maatwerk is de sleutel voor een toekomstbestendige opleidingsstrategie – en dat vraagt om een slimme mix van de verschillende leervormen. 

Ervaringsleren: leren door te doen

Volgens het 70-20-10-leermodel vindt zo’n 70 procent van het leren plaats op de werkvloer. Ervaringsleren, ook bekend als “learning-on-the-job”, kan op allerlei manieren: meedraaien in projecten, het oplossen van problemen of uitdagingen, of het aanleren en verder ontwikkelen van vaardigheden door het uitvoeren van dagelijkse werkzaamheden. Ervaringsleren is krachtig omdat het direct verbonden is aan de realiteit – je leert iets wat je meteen kunt inzetten in je werk. Maar ervaringsleren gaat niet vanzelf. Medewerkers moeten de ruimte krijgen om te experimenteren, fouten te maken en te reflecteren. 

Tip! Combineer ervaringsleren met reflectiemomenten, coaching en peer feedback. Zo voorkom je dat waardevolle leerervaringen verloren gaan.

Sociaal leren: leren van en met elkaar

Sociaal leren (zo’n 20 procent van het leren) gebeurt door interactie en samenwerking: feedback, coaching, mentoring en het uitwisselen van ervaringen. Sociaal leren is onmisbaar voor organisaties die willen bouwen aan een cultuur van ontwikkeling, maar het gaat niet vanzelf. Het vraagt om een leercultuur waarin reflectie wordt gestimuleerd, waar vragen stellen normaal is en waar feedback niet voelt als kritiek, maar als kans om te verbeteren. 

Tip! Maak sociaal leren zichtbaar in je organisatie. Benoem het, beloon het en geef het structuur. Organiseer kennissessies of implementeer een buddy-systeem.

Formeel leren: veel meer dan een cursus

De laatste tien procent van het 70-20-10-leermodel is gericht op formeel leren en gaat over het volgen van trainingen, cursussen, workshops en e-learnings. Formeel leren wordt nog weleens gezien als achterhaald, maar dat is onterecht. Het werkt omdat het doelgericht is: je weet wat je moet leren, waarom je het leert en wanneer het moet landen. Daarnaast vormt formeel leren vaak de basis waarop sociaal en ervaringsleren kunnen voortbouwen. In sommige sectoren kun je niet om formeel leren heen – denk aan banen waarbij veiligheid, (medische) protocollen, juridische kennis of technische vaardigheden belangrijk zijn. 

Tip! Laat formeel leren niet eindigen in het klaslokaal. Koppel het aan opdrachten in de praktijk, coaching en reflectiemomenten. 

De kracht zit in het combineren van de leervormen

Technologie, nieuwe generaties die de arbeidsmarkt betreden, hybride werken en de opkomst van digitale leeroplossingen zorgen voor een leerlandschap dat zich niet langer laat vangen in de vaste percentages van het 70-20-10-leermodel. Mensen leren op verschillende manieren – en die manieren versterken elkaar. 

Leiderschapsontwikkeling hoort daarom niet op een zijspoor, maar in het hart van je HR-strategie. Leidinggevenden die weten hoe ze talenten kunnen inzetten, een positieve cultuur kunnen bewaken en prestaties continu kunnen stimuleren, maken het verschil in het bereiken van duurzame groei. 

Toekomstbestendig HR als strategisch kompas

HR wordt pas echt krachtig wanneer processen, mensen en technologie in één geheel samenkomen. Door te investeren in samenhang en integratie leg je het fundament voor een toekomstbestendig HR-beleid. Technologie is daarin inmiddels onmisbaar geworden: het verbindt systemen, maakt data inzichtelijk en neemt repeterend werk uit handen. Maar het gaat om méér dan tools. Het draait om visie, lef en de overtuiging dat mensgericht werken en digitale innovatie hand in hand gaan. 

  • Ervaringsleren wordt krachtiger als je er bewust bij stilstaat
  • Sociaal leren vraagt om een veilige leercultuur
  • Formeel leren biedt houvast en richting

Organisaties die deze drie leervormen slim combineren, bouwen aan een wendbare leercultuur waarin medewerkers blijven groeien én bijdragen aan de ontwikkeling van anderen. Kies bijvoorbeeld voor een intuïtief LMS-systeem, waarmee je leren en ontwikkelen binnen de gehele organisatie faciliteert.

Zes manieren om de leerverhoudingen in balans te brengen

  1. Knip trainingen op in meerdere korte delen, verspreid over een langere periode en zorg voor feedback, reflectie en toepassing in de praktijk.
  2. Vraag medewerkers om voorafgaand aan een training een korte intake in te vullen om zo maatwerktrainingen te creëren. 
  3. Evalueer niet slechts één keer, maar meerdere keren. Ga na een tijdje eens na of medewerkers het geleerde ook echt in de praktijk toepassen.
  4. Kies voor blended learning en combineer klassikale trainingen met e-learnings en microlearnings.
  5. Zorg voor een omgeving waarin medewerkers kennis kunnen overdragen, zowel tijdens als na een training. 
  6. Stel groepjes samen en geef ze praktische cases (het liefst uit de eigen organisatie) om gezamenlijk op te pakken en op te lossen. 
 
Toe aan extra verdieping? Lees dan ons whitepaper "Leren in moderne organisaties: kijk voorbij het 70-20-10 leermodel" en kom erachter hoe je een krachtige en gebalanceerde leerstrategie bouwt waarin de verschillende leervormen samenkomen en elkaar versterken.  
Meer over het whitepaper
Cover whitepaper 70-20-10 leermodel


Meer weten over de drie leervormen en het 70-20-10 leermodel? Lees dan ons whitepaper!

Krijg e-mail notificaties