Ouderschapsverlof is een wettelijke regeling waar een werknemer recht op heeft als zijn of haar kinderen onder de acht jaar oud zijn. Het stelt ouders in staat om een gezonde werk- en privébalans te creëren. Als werkgever is het belangrijk om te weten welke rechten en plichten hierbij komen kijken en wat je moet doen om het ouderschapsverlof goed te faciliteren.
Ouderschapsverlof is een regeling die werknemers de mogelijkheid biedt om tijdelijk minder te werken na de geboorte van een kind. Het geeft hen de kans om meer tijd door te brengen met hun kinderen, vooral in de eerste levensjaren wanneer aanwezigheid en betrokkenheid essentieel zijn. Het verlof kan flexibel worden opgenomen, bijvoorbeeld in de vorm van hele dagen of een aantal uren per week. Sinds 2022 bepaalt de Wet Arbeid en Zorg (WaZo) dat ouderschapsverlof gedeeltelijk wordt uitbetaald. Werkgevers moeten de werknemer maximaal 26 keer het aantal werkuren per week uitbetalen. Als werkgever kun je het verlof niet weigeren, zolang de werknemer voldoet aan de voorwaarden en het verlof op tijd heeft aangevraagd.
Als werkgever is het goed om te weten dat werknemers recht hebben op ouderschapsverlof voor elk kind tot de leeftijd van acht jaar. De duur van het verlof is 26 keer de wekelijkse arbeidsduur per kind. Sinds 2022 is er onderscheid tussen betaald en onbetaald ouderschapsverlof. Gedurende de eerste negen weken ontvangen werknemers 70% van hun dagloon, met een maximum van 70% van het maximumdagloon. Het resterende ouderschapsverlof is onbetaald. Werknemers hebben recht op ouderschapsverlof zolang het kind jonger is dan acht jaar en ze in dienst zijn bij de werkgever. De werknemer moet het verlof minimaal twee maanden van tevoren aanvragen. Het voordeel voor werknemers is dat het verlof flexibel kan worden opgenomen, bijvoorbeeld in één keer, in delen of door tijdelijke uren. Als werkgever kun je het verzoek alleen weigeren bij zwaarwegende bedrijfsbelangen.
Als werkgever heb je een aantal verplichtingen als het gaat om ouderschapsverlof. Je moet de werknemer in staat stellen om het verlof op te nemen, mits de werknemer voldoet aan de voorwaarden en het verlof tijdig heeft aangevraagd. Na de eerste negen weken is ouderschapsverlof onbetaald. Het is aan de werkgever om het salaris daarna niet door te betalen, tenzij cao-afspraken anders bepalen. Je mag het verlof niet weigeren, maar je kunt wel voorwaarden stellen over het tijdstip en de manier van opname. Het is belangrijk om vooraf de voorwaarden van het ouderschapsverlof goed met de werknemer te bespreken.
Werknemers hebben recht op 26 keer het aantal uren dat zij per week werken aan ouderschapsverlof, met een maximum tot het kind acht jaar is. Bijvoorbeeld, een werknemer die 40 uur per week werkt, heeft recht op 1040 uur ouderschapsverlof. Werknemers moeten het verlof minimaal twee maanden van tevoren schriftelijk aanvragen. Als een werknemer ziek wordt tijdens het ouderschapsverlof, heeft dit geen invloed op de verlofperiode, die dus niet wordt verlengd. De werknemer dient zich wel ziek te melden bij de werkgever. Ouderschapsverlof kan in één keer of verspreid over een langere periode worden opgenomen.
Aanvullend ouderschapsverlof biedt een extra verlofregeling voor ouders om meer tijd met hun jonge kinderen door te brengen, bovenop het wettelijke ouderschapsverlof. Dit verlof kan door de partner (vader of moeder) worden opgenomen in de eerste zes maanden na de geboorte van het kind. Het aanvullend geboorteverlof bedraagt maximaal negen weken, waarbij de werknemer 70% van het dagloon ontvangt via een uitkering van het UWV. Het aanvullend ouderschapsverlof moet schriftelijk en tijdig, meestal twee maanden van tevoren, worden aangevraagd.
Het belangrijkste verschil tussen aanvullend en wettelijk ouderschapsverlof ligt in de betaling en duur. Wettelijk ouderschapsverlof bestaat uit 26 weken verlof, waarvan negen weken betaald zijn, terwijl aanvullend ouderschapsverlof extra negen weken biedt die deels betaald zijn.
Als werkgever moet je rekening houden met bijzondere situaties waardoor ouderschapsverlof anders geregeld wordt. Bij de geboorte van tweelingen hebben ouders recht op ouderschapsverlof voor elk kind, zodat zij meer verlof kunnen opnemen. Ook de partner van de moeder heeft recht op ouderschapsverlof, en beide ouders kunnen dit verlof tegelijkertijd of op verschillende momenten opnemen.
In geval van ziekte van het kind kunnen ouders tijdelijk ouderschapsverlof aanvragen. Dit verlof kan afwijken van het reguliere ouderschapsverlof, afhankelijk van de situatie en de afspraken met de werkgever.
Ouderschapsverlof kan in principe niet worden geweigerd, tenzij het verlof het werk ernstig verstoort en er geen oplossing kan worden gevonden.